به نقل از «ایران اکونومیست»

چرا اروپایی ها تجارت با ایران را قربانی سیاست کردند؟

تاریخ انتشار: ۱۶ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۵۵۰۴۷۲

اروپا فاکتور تجارت با ایران را که قبلا فاکتور مهمی برای اروپا بود، از معادله روابط با ایران خارج کرده است. 

دنیای اقتصاد یادداشتی از کورش احمدی دیپلمات پیشین را منتشر کرده است.

در این یادداشت آمده است:در گذشته، ایران و اروپا به‌طور سنتی برای روابط اقتصادی خود اهمیت قائل بودند؛ اما اکنون سیر منفی روابط سیاسی ایران و اروپا نشان می‌دهد که اروپا فاکتور تجارت با ایران را که قبلا فاکتور مهمی برای اروپا بود، از معادله روابط با ایران خارج کرده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 حجم مبادلات ایران و اروپا در اوج خود در ۲۰۱۱ به بیش از ۲۷میلیارد یورو رسید. در ۲۰۱۷، تنها سال اجرای کامل برجام، حجم مبادلات سه‌برابر سال ۲۰۱۵ شد و به ۲۰میلیارد و ۶۶۲میلیون یورو افزایش یافت. این رقم در سال ۲۰۲۰ به علت تحریم با سقوط ۷۸درصدی مواجه شد. جالب است بدانیم که حجم مبادلات ایران و آلمان که پیشگام دور جدید تیرگی در روابط ایران و اروپاست، با افزایش ۴درصدی در ۶ماه نخست سال ۲۰۲۲ به یک‌میلیارد و ۷۲میلیون یورو رسیده است.

مشکل این است که طی ماه‌‌‌های اخیر، عوامل جدیدی وارد معادله شده و تجارت را به حاشیه رانده‌‌‌اند؛ عواملی که در گذشته تاثیر قابل‌اعتنایی بر روابط ایران و اروپا نداشتند. یکی از عوامل جدید را باید ناامیدی اروپا از احیای برجام دانست. به نظر می‌رسد، اروپا نیز به‌موازات آمریکا به این باور رسیده است که جناح اثرگذاری در ایران به احیای برجام تمایل ندارد. اروپا شاید از جهاتی بیش از آمریکا خواستار احیای برجام است، تا آنجا که خروج آمریکا از برجام در دوره ترامپ به یکی از دلایل مهم تنش در روابط اروپا و دولت ترامپ تبدیل شد، به حدی که حتی اعضای اروپایی شورای امنیت با تلاش نافرجام دولت ترامپ برای احیای مکانیزم ماشه در اکتبر ۲۰۲۰ مخالفت کردند. اروپا از آنجا که در جوار خاورمیانه قرار دارد، همیشه تمایل بیشتری به حل مسالمت‌‌‌آمیز اختلاف بر سر برنامه هسته‌‌‌ای ایران داشته است. اروپا از برخورد نظامی در این باره و عواقب آن، از جمله کشیده‌شدن پای خود به ماجرا، بی‌‌‌ثباتی بیشتر در حواشی مرزهایش، سیل مهاجران بیشتر و... نگران است.

اروپا همچنین نگران همسویی ایران با روسیه در جنگ اوکراین است. حمله روسیه به اوکراین تحول تکان‌دهنده‌‌‌ای برای اروپا بود. قاره‌سبز، اوکراین را حریم امنیتی خود و نخستین خط دفاعی در برابر روسیه می‌‌‌داند. جنگ اوکراین تصورات غالب در دوره بعد از خاتمه جنگ سرد در اروپا مبنی بر غلبه صلح پایدار را باطل کرد و منشأ این نگرانی شد که در صورت موفقیت روسیه در اوکراین شبه‌تهاجمی دیگر آسمان اروپا را برای همیشه تیره خواهد کرد. این نگرانی منشأ تحولات ژئوپلیتیک مهم و دیرپایی در اروپا و روابط بین‌الملل و بازار انرژی شده است. در چنین شرایطی ادعای استفاده از پهپادهای ایرانی در جنگ اوکراین، تکانه جدیدی برای اروپا بود. قطع آب و برق در مناطق وسیعی از اوکراین و این ادعا که گویا تخریب نیروگاه‌‌‌های برق و شبکه آبرسانی اوکراین توسط پهپادهای ایرانی انجام شده است، فاکتور افکار عمومی را نیز وارد معادله کرده و بیش از پیش دولت‌‌‌های اروپایی را متوجه اقدامی علیه ایران کرد. این در حالی است که دولت‌‌‌های دیگری مانند چین، هند و کره‌شمالی که در جنگ اوکراین موضع بی‌‌‌طرفی داشته‌‌‌اند، به‌جد کوشیده‌‌‌اند در معرض اتهام کمک نظامی به روسیه قرار نگیرند.

عامل سوم، اعتراضات در ایران و انعکاس گسترده آن در رسانه‌‌‌ها و افکار عمومی اروپا بود. از آنجا که تصاویر و فیلم‌‌‌ها از ایفای نقش عمده زنان و جوانان در این اعتراضات حکایت دارد، همه عناصر لازم برای دادن بار دراماتیک به اعتراضات در رسانه‌‌‌های بین‌المللی فراهم بود که موجب ورود طیفی از چهره‌‌‌های مشهور به صحنه شد و بر تاثیرگذاری آن بر افکار عمومی افزود. طبعا در جامعه‌‌‌ای که آرای عمومی مبنای اصلی چرخش نخبگان سیاسی است، این نخبگان نمی‌‌‌توانند نسبت به بازخورد تحولات بی‌‌‌اعتنا باشند. عامل مهم دیگر در این باره، نقش مهاجران ایرانی و ایرانی‌‌‌تباران در دوسطح بود: در سطح نخست تحرک در بین عامه ایرانیان و تجمعاتی که برگزار کردند، نقش مهمی در سمت‌‌‌گیری‌‌‌ها داشت؛ در سطح دوم هم نخبگان سیاسی ایرانی‌‌‌تبار در هیات‌‌‌های حاکمه اروپایی به نحوی که طی چنددهه اخیر بی‌سابقه بود، فعال شدند.

به‌عنوان نمونه، دبیرکل حزب دموکرات آزاد و رئیس حزب سبز آلمان که به همراه حزب سوسیال‌دموکرات، ائتلاف حاکم کنونی را ساخته‌‌‌اند، ایرانی‌‌‌تبارانی هستند که در سنین نوجوانی از ایران به آلمان مهاجرت کرده‌‌‌اند. این دو و بسیاری از ایرانیان دیگری که عهده‌‌‌دار سمت‌‌‌های مهم انتخابی و انتصابی در آلمان هستند، تحت‌تاثیر تحولات ایران و تجمعات ایرانیان در اروپا فعال شدند و بی‌‌‌شک مواضع آنها تاثیر قابل‌توجهی بر دولت‌‌‌های اروپایی داشته است. چنین ایرانیانی در دیگر کشورهای اروپایی نیز در حال ایفای نقش مشابهی هستند. از جمله پیش‌‌‌نویس قطعنامه اخیر مجلس ملی فرانسه علیه جمهوری اسلامی ایران توسط ایرانی‌‌‌تباری به نام آدریان قمی تهیه شده بود.

 

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: برای اروپا ایران و اروپا جنگ اوکراین

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۵۵۰۴۷۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

به اندازه یک استخر هم از اقیانوس فرصت‌ها در آفریقا استفاده نکرده‌ایم

کارشناس مسائل آفریقا با اشاره به برگزاری دومین همایش بین‌المللی ایران و آفریقا گفت: این همایش فرصتی برای اندیشیدن، فکر کردن و بررسی عملکردها در حوزه آفریقاست تا در ادامه گام‌هایی برای جبران عقب ماندگی‌های عملکردی در این قاره برداشته شود.

 به گزارش ایسنا، روز جمعه دومین اجلاس بین‌المللی ایران و آفریقا با حضور مقامات عالی اقتصادی بیش از ۲۰ کشور آفریقایی و با سخنرانی «سید ابراهیم رئیسی» رئیس‌جمهوری اسلامی ایران در محل سالن اجلاس سران کشورهای اسلامی برگزار شد.

رئیس‌جمهور در سخنانی در این همایش با اشاره به ضرورت شناخت دقیق ظرفیت‌ها و استعدادهای موجود در کشورهای آفریقایی، وجود معادن و منابع گسترده در این کشورها و فناوری و دانش لازم برای بهره‌برداری و فرآوری این معادن در جمهوری اسلامی ایران را ظرفیت‌های متقابل و مکمل توصیف و اضافه کرد: کشت فراسرزمینی و تامین منابع اولیه برای مراکز تولیدی و صنعتی با قیمت مناسب از دیگر زمینه‌های همکاری با آفریقا هستند.

رئیس‌جمهور، گام بعدی در زمینه گسترش روابط دوطرف را شناخت موانع پیش‌رو و تلاش برای رفع آن‌ها دانست و خاطرنشان کرد: تمهید زیرساخت‌های لازم برای گسترش روابط از جمله توسعه و تقویت خطوط کشیرانی، خطوط هوایی و رفع مشکلات نقل و انتقالات مالی و پولی از زمینه‌های ضروری برای گسترش روابط و همکاری‌ها میان ۲ طرف است.

رئیسی ادامه داد: طبیعتاً هر کدام از کشورهای آفریقایی شرایط خاص خود را دارند و لذا برای توسعه روابط با این کشورها لازم است برنامه متناسب با وضعیت هر کدام از کشورها تهیه و عملیاتی شود.

حضور رئیسی در دومین اجلاس بین‌المللی ایران و آفریقا

«عباس علی‌آبادی» وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز در این اجلاس بر ایجاد دبیرخانه دائمی اجلاس همکاری‌های اقتصادی ایران و آفریقا در این وزارتخانه و پیگیری مسائل مهم در جهت توسعه روابط برد برد با کشورهای آفریقایی تاکید کرد.

وزیر صنعت، معدن و تجارت با بیان این که در این اجلاس فرصت بسیار خوبی فراهم شده است تا نهادهای مالی مهم و پشتیبان صادرات و سرمایه‌گذاری با یکدیگر مذاکره و ملاقات داشته باشند تا نتیجه آن در تعمیق روابط بانکی طرفین را مشاهده کنیم، اظهار کرد: آمادگی بر تشکیل اتاق‌های بازرگانی و افزایش تعداد مراکز تجاری از ۱۰ مرکز به حداقل ۱۵ مرکز و افزایش تعداد رایزنان به ۱۲ رایزن در یک افق کوتاه مدت، تسهیل در دسترسی متقابل رایزن‌ها در قالب هیات‌های تجاری و حضور در نمایشگاه‌ها و عرضه محصولات ایران در افریقا به صورت متقابل را داریم.

علی‌آبادی به توسعه زیرساخت های فیزیکی بین ایران و آفریقا اشاره کرد و گفت: ایران درصدد است تا با توسعه خطوط کشتی رانی به غرب و جنوب آفریقا و سرویس دهی منظم و خطوط هوایی با اولویت یک یا دو کشور در هر منطقه با استفاده از ظرفیت خطوط حمل و نقل مبادلات تجاری را توسعه بخشد.

سخنرانی وزیر صمت در دومین اجلاس بین‌المللی ایران و آفریقا

«جعفر قناد باشی» کارشناس مسائل آفریقا در گفت‌وگو با ایسنا در مورد همکاری های ایران و آفریقا، با بیان اینکه تعامل با آفریقا همواره جزو سیاست‌های اعلامی ایران در عرصه تعاملات خارجی بوده ولی در عرصه عمل در این حوزه کار چندانی نشده است، گفت: به نظرم این‌گونه اجلاس‌ها می‌تواند به دور از تشریفات، این زمینه را فراهم کند که بر عملکرد گذشته مرور شده، کاستی‌ها برطرف شده و برای آینده برنامه‌ریزی شود.

این کارشناس مسائل آفریقا با بیان اینکه متاسفانه به‌رغم صحبت‌ها و شعارهایی که مطرح می‌شود، ما در طی این سال‌ها راهبرد مشخص و معینی در حوزه آفریقا نداشته‌ایم، اظهار کرد: در واقع هنوز اولویت ما در آفریقا به صورت دقیق مشخص نیست که آیا می‌خواهیم روی کشت فراسرزمینی کار کنیم یا صادرات داشته باشیم یا اینکه فقط سرمایه گذاری مشترک؟ در واقع اولویت ما در حوزه آفریقا متناسب با ظرفیت هر کدام از کشورهای آفریقایی دقیق مشخص نیست.

قنادباشی با بیان اینکه در قاره آفریقا ۵۴ کشور حضور دارند، ادامه داد: باید به این موضوع توجه داشت که همه آن‌ها قابلیت همکاری ندارند و باید برای همکاری با این کشورها نیز اولویت‌بندی کنیم. در این سال‌ها نگاه ما به آفریقا کلی بوده و این بعضا باعث شده که انرژی‌ها در این حوزه هدر برود، درحالی‌که همان‌طور که اشاره شد برخی از کشورهای آفریقایی از نظر اقتصادی و سیاسی این آمادگی را ندارند که با ما همکاری کنند ولی به‌خاطر عدم توجه به این موضوع انرژی و نیروی ما بعضا هدر رفته است.

دومین اجلاس بین‌المللی ایران و آفریقا

«لیلا باغبان» مدیر کل دفتر آفریقا سازمان توسعه تجارت ایران چند روز پیش در گفت‌وگو با بخش اقتصادی ایسنا، با بیان اینکه بیشترین میزان تجارت خارجی بین ایران و آفریقا در سال ۱۴۰۱ اتفاق افتاد، گفت: تجارت خارجی با آفریقا به حدود یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار رسید؛ اما این عدد در مقایسه با تجارت کشورهای دیگر با قاره آفریقا قابل توجه نیست، از این‌رو سازمان توسعه تجارت ایران برای تصاحب سهم بیشتر از بازار این قاره برنامه‌ریزی‌هایی را در نظر گرفته است.

به گفته این مقام مسئول آمار تجارت با آفریقا بیشتر از عددهای اعلامی است، اما به دلیل محدودیت‌های ناشی از اعمال تحریم‌ها، صادرات مستقیم به این کشورها نداریم و محصولات ایرانی از طریق کشور دوم مانند امارات، ترکیه، قطر و عمان به کشورها صادر می‌شود.

قنادباشی، کارشناس مسائل آفریقا در ادامه گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه در دوران رؤسای‌جمهور پیشین اقداماتی برای گسترش همکاری با آفریقا انجام شد ولی متاسفانه این اقدامات دنبال و پیگیری نشد، افزود: در هشت سال دولت آقای روحانی که ما چندان به آفریقا توجهی نداشتیم، مثلا روابط اقتصادی ترکیه با آفریقا پنج برابر شد و حتی برخی از کشورها این را به رقم هشت برابر رساندند.

او  با بیان اینکه از نظر سیاسی عمده افکار عمومی کشورهای آفریقایی با ماست و آن‌ها در موضوعاتی همچون مقابله با نژادپرستی، استعمار و مقابله با جنایت‌های اسرائیل همسو با ایران هستند، خاطرنشان کرد: این‌ها امتیازات مثبت ما در آفریقا هستند ولی متاسفانه از آن به خوبی استفاده نکرده‌ایم.

دومین اجلاس بین‌المللی ایران و آفریقا

این کارشناس مسائل آفریقا با بیان اینکه برگزاری اجلاس‌هایی چون اجلاس بین‌المللی ایران و آفریقا فرصت‌های خوبی برای برداشتن گام‌هایی جهت جبران عقب ماندگی‌های گذشته است، گفت: این‌گونه اجلاس‌ها نباید به تشریفات و چند تا خبر خلاصه شود و باید اقدام عملی برای رفع عقب ماندگی‌ها صورت بگیرد.

قنادباشی با بیان اینکه در آفریقا کشورهای ثروتمندی از نظر منابع طبیعی و معادن وجود دارند و ما در حوزه خدمات فنی مهندسی، سدسازی، انتقال برق، ساخت پالایشگاه و ... می‌توانیم در آفریقا فعالیت‌های خوبی داشته باشیم و درآمد ارزی برای کشور به دست آوریم، گفت: یکی از مسئولان اعلام کرده که آفریقا اقیانوس فرصت‌هاست ولی ما متاسفانه به اندازه یک استخر نیز از این فرصت‌ها استفاده نکرده‌ایم.

انتهای پیام